In lụa là một kỹ thuật có sức hút đặc biệt trong thế giới in ấn hiện đại vì mang lại những ấn phẩm hoàn hảo, sắc nét và bền màu. Trong bài viết hôm nay, hãy cùng Wwin khám phá những điều thú vị đằng sau phương pháp in lụa và lý do tại sao nó vẫn luôn được ưa chuộng đến ngày nay.
Nội dung
In lụa là gì? Lịch sử của kỹ thuật in lụa
In lụa là kỹ thuật in sử dụng khuôn in (kim loại hoặc gỗ) để định vị vật liệu in, sau đó dùng thanh gạt tán đều mực in lên bề mặt sản phẩm qua lưới in. Ban đầu, người ta dùng tơ lụa làm vật ngăn cách giữa mực in và vật liệu in nên gọi là in lụa. Ngày nay, tơ lụa được thay thế bằng vải bông, vải cotton hoặc lưới nên gọi là in lưới.
Nguyên lý hoạt động của kỹ thuật in lụa
In lụa hoạt động dựa trên nguyên lý sau: mực in được đặt vào khung in, sau đó lưỡi dao cao su gạt qua để mực in thấm qua lưới in (một phần lưới đã được bịt kín bởi hóa chất tạo hình) và in lên vật liệu, tạo thành hình ảnh hoặc chữ.
Kỹ thuật in lụa có thể áp dụng trên nhiều loại vật liệu khác nhau như vải, thủy tinh, mặt đồng hồ, nilon, kim loại, mica, gỗ, giấy, và các sản phẩm thủ công mỹ nghệ như gạch men, đồ gốm sứ,…
Ưu và nhược điểm của in lụa
Ưu điểm:
- In lụa không yêu cầu quá nhiều máy móc hiện đại, giúp giảm chi phí in ấn.
- In trên nhiều chất liệu khác nhau như giấy, nhựa, vải, thủy tinh, cao su,…
- Dễ dàng in nhiều màu sắc theo ý muốn của khách hàng.
Nhược điểm:
- Mỗi màu in, hình in cần một khuôn in riêng nên sẽ tốn nhiều thời gian và chi phí nếu in số lượng ít.
- Hình in có thể bị đứt gãy nếu sử dụng mực không tốt.
- Mực bám chặt gây khó khăn trong quá trình giặt tẩy.
- Cần bảng phim in lụa và file vector, không sử dụng được file ảnh.
- Chỉ phù hợp với màu sơn sắc, khó in các hình biến sắc hay màu cham.
- Quá trình in lụa mất nhiều thời gian và không thể lấy liền như in kỹ thuật số.
Phân loại kỹ thuật in lụa thông dụng
Dưới đây là một số kỹ thuật phổ biến và được nhiều người sử dụng:
Theo cách thức khuôn in
- In lụa thủ công: tất cả quy trình đều được thực hiện bằng tay, từ gạt mực đến sấy khô. Kỹ thuật này thường dành cho các đơn hàng nhỏ lẻ, đòi hỏi sự tỉ mỉ và khéo léo thợ in.
- In lụa bán tự động: là sự kết hợp giữa kỹ thuật thủ công và cơ khí hóa. Mặc dù vẫn cần sự tham gia của thợ in trong việc gạt mực và căn chỉnh nhưng một số thao tác sẽ được thực hiện bằng máy móc.
- In lụa tự động: sử dụng máy móc hoàn toàn để thực hiện các công đoạn như căn chỉnh, gạt mực và sấy khô. Có thể in số lượng lớn trong thời gian ngắn nhưng vẫn đảm bảo sự đồng nhất và chất lượng của thành phẩm.
Theo hình dạng khuôn in
- Khuôn in lưới phẳng: là dạng tấm và thường được sử dụng để in lên các vật liệu mềm và phẳng như vải, giấy, và cao su. Là phương pháp phổ biến để giúp mực in thấm đều và tạo ra hình ảnh rõ nét.
- Khuôn in lưới tròn: được thiết kế để in lên các vật liệu có đường cong như chén bát, gốm sứ, thủy tinh,… đảm bảo mực in được phủ đều trên bề mặt sản phẩm, tạo ra các chi tiết sắc nét và chính xác.
Theo phương pháp in
- In lụa trực tiếp: là phương pháp in thẳng lên vật liệu, thường áp dụng cho các vật liệu có màu vàng hoặc trắng.
- In lụa phá gắn: thường áp dụng cho những vật liệu có màu nền không thể in lụa trực tiếp.
- In lụa dự phòng: khi vật liệu có màu nền không thể sử dụng hình thức in phá gắn thì kỹ thuật in lụa dự phòng sẽ được áp dụng.
Ứng dụng của in lụa trong cuộc sống
Hiện nay, in lụa được ứng dụng rộng rãi và phổ biến trong nhiều lĩnh vực:
- Phương pháp bổ sung sau khi làm thẻ cào, in phủ UV cục bộ,…
- In trên áo thể thao, áo thun, đồng phục,
- In trên các vật dụng như vỏ thùng sơn, ly, chén, chai, gạch, đá,…
- In thiệp cưới, các loại thiệp khác,…
Quy trình in lụa
Quy trình in lụa bao gồm 6 bước dưới đây
Bước 1: Chuẩn bị khung và pha keo
Khung in được làm từ gỗ hoặc hợp kim nhôm, phải rửa sạch và phơi khô khung trước khi sử dụng.
Keo được pha chế theo đúng công thức để phủ lên khung nhằm tạo lớp nền cho lưới in.
Bước 2: Chụp bản
Đây là bước quan trọng để chuyển hình ảnh từ thiết kế sang lưới in. Lưới in được phủ một lớp nhũ tương nhạy sáng, sau đó đặt phim dương bản lên lưới và chiếu ánh sáng UV để cố định hình ảnh lên lưới.
Bước 3: Pha mực
Mực in phải được pha chế kỹ lưỡng để phù hợp với vật liệu cần in để đảm bảo màu sắc và chất lượng in đạt yêu cầu.
Bước 4: Canh tay kê và in thử
Quét đều mực lên 2 mặt của lưới in, sau đó sấy khô. Tiếp theo dán phim lên mặt ngoài của lưới, dùng tấm kính ép phim vào lưới và phơi dưới ánh sáng mặt trời trong 3 phút hoặc dùng máy phơi. Kiểm tra chất lượng thành phẩm theo yêu cầu của khách hàng.
Bước 5: In sản lượng
Sau khi bản in thử đạt yêu cầu sẽ tiến hành in hàng loạt.
Bước 6: Rửa khung
Sau khi in lụa hoàn tất, cần rửa kỹ khung để loại bỏ mực và chuẩn bị cho lần in tiếp theo. Việc này cũng giúp khung in được bảo quản tốt và sử dụng lâu dài.
In lụa cần những dụng cụ gì?
Để quá trình in lụa diễn ra suôn sẻ và đảm bảo chất lượng tốt nhất, hãy đảm bảo chuẩn bị đầy đủ các loại dụng cụ sau:
- Vật liệu in: bao gồm vải, giấy, cao su, thủy tinh, da, kim loại,…
- Khuôn in lụa: thường làm bằng khung gỗ hình vuông hoặc chữ nhật, dùng để cố định lưới in và chứa mực in thấm xuống bề mặt vật liệu.
- Lưới in lụa: làm từ vải lụa, vải bông, vải cotton hoặc tấm lưới kim loại, bao gồm phần tử in và không in.
- Mực in lụa: được sản xuất theo từng màu và để riêng từng hộp. Thợ in có thể tự pha trộn để tạo ra nhiều màu sắc khác nhau.
- Thanh gạt: thường làm bằng gỗ, bề mặt phía dưới phẳng để kéo mực qua lưới in, tạo hình in xuống vật liệu.
- Bàn in: dùng để đặt và cố định vật liệu cần in, kết hợp với một lớp keo đặc biệt để vật liệu in không bị xô lệch và lem màu trong quá trình in.
Qua bài viết hôm nay, hy vọng bạn đã có cái nhìn tổng quan hơn về kỹ thuật in lụa, từ quy trình thực hiện đến những ưu điểm vượt trội. Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp in ấn độc đáo và chất lượng thì đây sẽ là một kỹ thuật bạn không thể bỏ qua.
Xem thêm:
